Markt 20, RK PASTORIE (1987)
De voormalige pastorie van de Pancratiusparochie dateert uit 1887. Ruim een eeuw was het pand de residentie van de parochieherders van Haaksbergen. Sinds begin 2018 is het Grieks specialiteitenrestaurant Sirtaki in het pand gevestigd.
Voorgeschiedenis
De pastoors van Haaksbergen woonden voor 1887 in de oude pastorie aan de Hofbraak (hoek De Braak-Dr. Ariënsstraat). Toen het besluit werd genomen een nieuwe pastorie aan de Markt te bouwen leidde toenmalig pastoor Eduardus Johannes Antonius Engbers het bouwproject. Op de plek van de te bouwen pastorie, tegenover de Pancratiuskerk, stonden twee panden, die in 1886 eigendom werden van het r.-k. kerkbestuur en daarna werden gesloopt. Op 1 april 1887 werd de eerste steen gelegd door pastoor Engbers. Deze steen bevindt zich nog altijd in de voorgevel, rechts naast de hoofdingang van het restaurant.
foto Y. Attema aug. 1983
Te Riele
Architect van de pastorie was Gerard te Riele (1833-1911) uit Deventer. Te Riele ontwierp diverse soorten gebouwen, maar is met name bekend vanwege zijn ontwerpen van kerkgebouwen in de provincies Gelderland en Overijssel. Hij hanteerde vooral de neogotische en neoromantische stijl. Volgens de monumentenomschrijving van het pand Markt 20 heeft de pastorie “een eclectische bouwstijl met gotische en Hollandse neo-renaissancistische elementen”.
Bewoners van de pastorie
Pastoor Engbers was de eerste (hoofd)bewoner van de nieuwe pastorie. Uiteraard hadden de parochieherders van Haaksbergen de beschikking over een huishoudster en één of twee kapelaans, die eveneens in de pastorie gehuisvest werden. Na het overlijden van Engbers werd de pastorie bewoond door zijn opvolgers. Dit waren tot 1988:
- Pastoor J.B. Groenhage van 1902 tot zijn overlijden in 1911; Groenhage woonde in zijn periode samen met een huishoudster en een kapelaan.
- Pastoor A. Wienholts van 1911 tot zijn overlijden in 1941; Wienholts voerde zijn status wat op. Hij begon met een kapelaan, maar had er al snel twee en omstreeks 1920 zelfs drie. In zijn tijd werd er ook onderscheid gemaakt tussen een huishoudster en een dienstbode. De huishoudster kwam met hem vanuit Nieuwe Pekela naar Haaksbergen en bleef hem jarenlang trouw. In tien jaar tijd had hij vier inwonende dienstboden, die elkaar opvolgden en dus maar kort bleven.
- Pastoor H.E. Elberssen van 1941 tot zijn overlijden in 1947;
- Pastoor G.W.M. Wiegerink vanaf 1947. Deze pastoor was tot zijn overlijden in 1957 tien jaar parochieherder van Haaksbergen.
- Pastoor J.J. van Gendt van 1957 tot zijn overlijden in 1970.
- Pastoor R.P.J. Hooyman van 1970 tot zijn plotseling overlijden in het voorjaar van 1984 op de leeftijd van 57 jaar.
- Pastoor H.J. van Merm. Parochieherder van 1985 tot zijn vertrek in 1994. Hij overleed in 2020.
De pastorie is sinds 1997 een Rijksmonument.
MIP-fotoserie
Het Monumenten Inventarisatie Project
Markt 20, RK PASTORIE (1987)
De voormalige pastorie van de Pancratiusparochie dateert uit 1887. Ruim een eeuw was het pand de residentie van de parochieherders van Haaksbergen. Sinds begin 2018 is het Grieks specialiteitenrestaurant Sirtaki in het pand gevestigd.
Voorgeschiedenis
De pastoors van Haaksbergen woonden voor 1887 in de oude pastorie aan de Hofbraak (hoek De Braak-Dr. Ariënsstraat). Toen het besluit werd genomen een nieuwe pastorie aan de Markt te bouwen leidde toenmalig pastoor Eduardus Johannes Antonius Engbers het bouwproject. Op de plek van de te bouwen pastorie, tegenover de Pancratiuskerk, stonden twee panden, die in 1886 eigendom werden van het r.-k. kerkbestuur en daarna werden gesloopt. Op 1 april 1887 werd de eerste steen gelegd door pastoor Engbers. Deze steen bevindt zich nog altijd in de voorgevel, rechts naast de hoofdingang van het restaurant.
foto Y. Attema aug. 1983
Te Riele
Architect van de pastorie was Gerard te Riele (1833-1911) uit Deventer. Te Riele ontwierp diverse soorten gebouwen, maar is met name bekend vanwege zijn ontwerpen van kerkgebouwen in de provincies Gelderland en Overijssel. Hij hanteerde vooral de neogotische en neoromantische stijl. Volgens de monumentenomschrijving van het pand Markt 20 heeft de pastorie “een eclectische bouwstijl met gotische en Hollandse neo-renaissancistische elementen”.
Bewoners van de pastorie
Pastoor Engbers was de eerste (hoofd)bewoner van de nieuwe pastorie. Uiteraard hadden de parochieherders van Haaksbergen de beschikking over een huishoudster en één of twee kapelaans, die eveneens in de pastorie gehuisvest werden. Na het overlijden van Engbers werd de pastorie bewoond door zijn opvolgers. Dit waren tot 1988:
- Pastoor J.B. Groenhage van 1902 tot zijn overlijden in 1911; Groenhage woonde in zijn periode samen met een huishoudster en een kapelaan.
- Pastoor A. Wienholts van 1911 tot zijn overlijden in 1941; Wienholts voerde zijn status wat op. Hij begon met een kapelaan, maar had er al snel twee en omstreeks 1920 zelfs drie. In zijn tijd werd er ook onderscheid gemaakt tussen een huishoudster en een dienstbode. De huishoudster kwam met hem vanuit Nieuwe Pekela naar Haaksbergen en bleef hem jarenlang trouw. In tien jaar tijd had hij vier inwonende dienstboden, die elkaar opvolgden en dus maar kort bleven.
- Pastoor H.E. Elberssen van 1941 tot zijn overlijden in 1947;
- Pastoor G.W.M. Wiegerink vanaf 1947. Deze pastoor was tot zijn overlijden in 1957 tien jaar parochieherder van Haaksbergen.
- Pastoor J.J. van Gendt van 1957 tot zijn overlijden in 1970.
- Pastoor R.P.J. Hooyman van 1970 tot zijn plotseling overlijden in het voorjaar van 1984 op de leeftijd van 57 jaar.
- Pastoor H.J. van Merm. Parochieherder van 1985 tot zijn vertrek in 1994. Hij overleed in 2020.
De pastorie is sinds 1997 een Rijksmonument.
MIP-fotoserie
Het Monumenten Inventarisatie Project