Fazantstraat 39 Windmolen De Korenbloem (1987)
Een bekend monument in ons dorp is windmolen De Korenbloem aan de Fazantstraat. In 1987 was de molen nog een beltmolen. Bij de grote renovatie in 1991 wijzigde het karakter en aanzien van de molen. Bij de restauratie verdween de belt en heeft men (opnieuw) een stelling aangebracht. Vanaf dat jaar is ‘De Korenbloem’ net als bij de bouw in 1798 weer een stellingmolen. Sinds 1971 is windmolen De Korenbloem een Rijksmonument. In het momentenregister is de omschrijving als volgt: “Achtkantige bovenkruier zonder stelling, beltmolen met doorrit (1798); stenen onderstuk, houten bovenstuk, kap met riet bedekt”. We mogen aannemen dat de omschrijving na 1991 bij de Rijksdienst zelf geactualiseerd is. Net als bij de Oostendorper Watermolen is het beheer en de exploitatie van ‘De Korenbloem’ in handen van de vrijwilligers van Vereniging ‘Hoksebargse Mölln’.
Bataafsche republiek
Het hebben van een windmolen was in een ver verleden onderhevig aan het windrecht. Dit was één van de heerlijke rechten uit de feodale tijd, waarmee een heer het recht had een molen te laten draaien. Dit recht werd formeel in 1798, tijdens de Betaafsche republiek, afgeschaft, waarna ook burgers de mogelijkheid kregen een molen te bouwen.
Ook in Haaksbergen heeft men hier toen op ingespeeld. Op de holting, (markevergadering), van 7 augustus 1797 verkocht de marke Haaksbergen & Honesch voor f 48.- een schepel (1/8 van een ha) veldgrond aan George Boekman. Op deze grond liet Bernardus ten Pol, schoonvader van Boekman, een windmolen bouwen. De molen was gebouwd als achtkantige stellingmolen met schuine schoren. In de doorrit van de molen bevindt zich een sluitsteen waarop ‘B.T.P. ANNO 1798’ staat. Aan de andere kant zit eenzelfde soort sluitsteen met daarop de letters ‘G.B. ANNO 1798’. Uit de sluitstenen blijkt de gezamenlijke verantwoordelijkheid van Berend Ten Pol en George Boekman, die de molen in dat jaar bouwden.
Van Ten Pol tot Otte
De weduwe Ten Pol verkocht de molen in 1815 aan Chistiaan Waanders, koopman en plaatsvervangend schout van Haaksbergen. Daarna is de molen in de loop van zijn bestaan nogal eens van eigenaar veranderd. In het jaar 1885 kwam er eindelijk continuïteit qua eigendom. Wegens faillissement werd de molen toen openbaar verkocht. Eigenaar werd Antonius Oude Wansink uit Albergen. Deze liet in 1891 een door stoom aangedreven molen bouwen om niet langer afhankelijk te zijn van de wind. Bovendien bouwde hij naast die molen een pakhuis en een houtzagerij. Omstreeks 1913 kwam er een café bij het muldershuis. Na een brand werd het nu nog bestaande café ‘De Oude Molen’ gerealiseerd.. In 1923 kreeg de molen, na een grondige restauratie, de naam die hij nu draagt: ‘De Korenbloem’. Na het overlijden van Oude Wansink werd zijn schoonzoon Frans Otte, een molenaarszoon uit Goor, de nieuwe molenaar en later ook eigenaar van ‘De Korenbloem’. In 1934 werd de windmolen stilgelegd en maalde men uitsluitend nog met de stoommolen.
Verval en renovatie
Ruim zestig jaar geleden was de molen, mede door stilstand, steeds verder in verval geraakt en het kwam op een gegeven moment zover dat er aan algehele sloop werd gedacht. Gelukkig kon na jarenlange onderhandelingen tussen de eigenaar, het rijk, de provincie en de stichting ‘De Hollandse Molen’ een basis worden gevonden, waarop de molen in 1964 voor f 27.500,- aan de gemeente Haaksbergen overgedragen kon worden. Hierdoor kon hij als monument bewaard blijven. Er moest flink gerenoveerd worden. In februari 1966 werd dit restauratiewerk gegund aan molenbouwer G. Beckers uit Bredevoort, die in september van datzelfde jaar begon aan de herstelwerkzaamheden. In oktober 1967 werd het werk opgeleverd en was de molen ontstaan zoals we die, zoals op de foto, tot 1991 kenden.
MIP-fotoserie
Het Monumenten Inventarisatie Project
Fazantstraat 39 Windmolen De Korenbloem (1987)
Een bekend monument in ons dorp is windmolen De Korenbloem aan de Fazantstraat. In 1987 was de molen nog een beltmolen. Bij de grote renovatie in 1991 wijzigde het karakter en aanzien van de molen. Bij de restauratie verdween de belt en heeft men (opnieuw) een stelling aangebracht. Vanaf dat jaar is ‘De Korenbloem’ net als bij de bouw in 1798 weer een stellingmolen. Sinds 1971 is windmolen De Korenbloem een Rijksmonument. In het momentenregister is de omschrijving als volgt: “Achtkantige bovenkruier zonder stelling, beltmolen met doorrit (1798); stenen onderstuk, houten bovenstuk, kap met riet bedekt”. We mogen aannemen dat de omschrijving na 1991 bij de Rijksdienst zelf geactualiseerd is. Net als bij de Oostendorper Watermolen is het beheer en de exploitatie van ‘De Korenbloem’ in handen van de vrijwilligers van Vereniging ‘Hoksebargse Mölln’.
Bataafsche republiek
Het hebben van een windmolen was in een ver verleden onderhevig aan het windrecht. Dit was één van de heerlijke rechten uit de feodale tijd, waarmee een heer het recht had een molen te laten draaien. Dit recht werd formeel in 1798, tijdens de Betaafsche republiek, afgeschaft, waarna ook burgers de mogelijkheid kregen een molen te bouwen.
Ook in Haaksbergen heeft men hier toen op ingespeeld. Op de holting, (markevergadering), van 7 augustus 1797 verkocht de marke Haaksbergen & Honesch voor f 48.- een schepel (1/8 van een ha) veldgrond aan George Boekman. Op deze grond liet Bernardus ten Pol, schoonvader van Boekman, een windmolen bouwen. De molen was gebouwd als achtkantige stellingmolen met schuine schoren. In de doorrit van de molen bevindt zich een sluitsteen waarop ‘B.T.P. ANNO 1798’ staat. Aan de andere kant zit eenzelfde soort sluitsteen met daarop de letters ‘G.B. ANNO 1798’. Uit de sluitstenen blijkt de gezamenlijke verantwoordelijkheid van Berend Ten Pol en George Boekman, die de molen in dat jaar bouwden.
Van Ten Pol tot Otte
De weduwe Ten Pol verkocht de molen in 1815 aan Chistiaan Waanders, koopman en plaatsvervangend schout van Haaksbergen. Daarna is de molen in de loop van zijn bestaan nogal eens van eigenaar veranderd. In het jaar 1885 kwam er eindelijk continuïteit qua eigendom. Wegens faillissement werd de molen toen openbaar verkocht. Eigenaar werd Antonius Oude Wansink uit Albergen. Deze liet in 1891 een door stoom aangedreven molen bouwen om niet langer afhankelijk te zijn van de wind. Bovendien bouwde hij naast die molen een pakhuis en een houtzagerij. Omstreeks 1913 kwam er een café bij het muldershuis. Na een brand werd het nu nog bestaande café ‘De Oude Molen’ gerealiseerd.. In 1923 kreeg de molen, na een grondige restauratie, de naam die hij nu draagt: ‘De Korenbloem’. Na het overlijden van Oude Wansink werd zijn schoonzoon Frans Otte, een molenaarszoon uit Goor, de nieuwe molenaar en later ook eigenaar van ‘De Korenbloem’. In 1934 werd de windmolen stilgelegd en maalde men uitsluitend nog met de stoommolen.
Verval en renovatie
Ruim zestig jaar geleden was de molen, mede door stilstand, steeds verder in verval geraakt en het kwam op een gegeven moment zover dat er aan algehele sloop werd gedacht. Gelukkig kon na jarenlange onderhandelingen tussen de eigenaar, het rijk, de provincie en de stichting ‘De Hollandse Molen’ een basis worden gevonden, waarop de molen in 1964 voor f 27.500,- aan de gemeente Haaksbergen overgedragen kon worden. Hierdoor kon hij als monument bewaard blijven. Er moest flink gerenoveerd worden. In februari 1966 werd dit restauratiewerk gegund aan molenbouwer G. Beckers uit Bredevoort, die in september van datzelfde jaar begon aan de herstelwerkzaamheden. In oktober 1967 werd het werk opgeleverd en was de molen ontstaan zoals we die, zoals op de foto, tot 1991 kenden.
MIP-fotoserie
Het Monumenten Inventarisatie Project