Blankenburgerstraat 40 – OBS Dorp (1987)
MIP23
Op dinsdagmorgen 11 juli 2006 droegen Frank Vermaat en Isabel van het Reeve samen de schoolbel van OBS Dorp naar hun nieuwe school De Weert aan de Bartokstraat. De deur van de oude dorpsschool werd later die dag definitief in het slot getrokken. Die zomer in 2006 werd er na ruim 80 jaar afscheid genomen van OBS Dorp; met een lach en een traan.
Monumentenstatus
Gelukkig is het schoolgebouw behouden gebleven en heeft het nu een passende functie als bibliotheek. Sinds 1997 is de Openbare School Dorp een gemeentelijk monument.
De monumentenomschrijving luidt als volgt: “In het dorp Haaksbergen gelegen openbare lagere school, in 1924 gebouwd naar een ontwerp van de architect W.K. de Wijs uit Enschede. Constructeurs waren J.W. Maas en G. Wolfs uit Eibergen. Het gebouw valt op door de flauw hellende daken, de bijzondere gevelbehandeling en de zeer fraaie entreepartij in Amsterdamse Schoolverwante stijl.
Pand van één bouwlaag op samengestelde plattegrond onder ver overstekende flauw hellende schilddaken met Hollandse pannen bedekt. De gevels zijn boven een trasraam van rode en grijze baksteen opgemetseld uit gele baksteen. Het fries onder de daklijst en de hoeken van het gebouw zijn versierd met zwarte geschilderde ornamenten in het metselwerk. In de oksel van het hoofdvolume en het dwars geplaatste lokaal de fraaie overhoekse entreeprijs. De dubbele glasdeur met diagonale roedenverdeling in de ruiten wordt geflankeerd door houten kolommetjes op hoge gemetselde sokkels. De kolommetjes zijn uitgevoerd met basement en kapiteel en ondersteunen lantaarns aan weerszijden van het opschrift “Openbare Lagere School”. Boven de entreepartij een flauw gebogen steekkapje. Aan weerszijden van de entree drielicht vensters met kleine roedenverdeling. De kozijnen van de grote lokaalvensters in het gebouw zijn vernieuwd. Op twee plaatsen zijn nieuwe toiletgroepen aangebouwd.
Redelijk gaaf voorbeeld van een schoolgebouw uit de jaren twintig. Van architectuurhistorisch belang vanwege de typologie en de bouwstijl met de bijzondere detaillering. De school is beeldbepalend gesitueerd in het dorp Haaksbergen.”
Dorpsschool
Eeuwenland stond de school van het dorp Haaksbergen aan de Oostenstraat. Het was een zogenaamd schoolhuis, waar school gehouden werd en de schoolmeester woonde. Dit gebouw stond op de hoek van de huidige Jhr. Von Heijdenstraat/Schoolstraat op de locatie van de latere winkel van de familie Klaver. Daarmee is het ook meteen duidelijk waarom Haaksbergen daar een Schoolstraat heeft. Sinds 1864 kende het dorp een school op de Markt, waarmee afscheid werd genomen van de oude schoollocatie aan de Oostenstraat.
De school op de Markt werd de Dorpsschool genoemd. Door de groeiende bevolking van Haaksbergen raakte deze school eind 19e eeuw te klein. Ondanks het gereedkomen van openbare lagere scholen op de Honesch (1900) en De Veldmaat (1903), waarheen een gedeelte van de dorpsleerlingen werd overgeplaatst, bleef ruimtegebruik het grote probleem voor de Dorpsschool. De gemeenteraad besloot toen een tweede dorpsschool te bouwen aan de Zeedijk. Deze dependance aan de Zeedijk werd in 1919 gebouwd en op 1 januari 1920 in gebruik genomen. Door de onderwijswet van 1921 werd openbaar en bijzonder onderwijs financieel gelijkgesteld. Ook het dorp Haaksbergen kreeg in de jaren hierna een R.K. lagere school. Dit werd de school aan de Zeedijk, die in 1922 met vijf lokalen werd uitgebreid. In 1923 werd de school aan het R.K. kerkbestuur overgedragen.
Bouw OBS Dorp
De oude Dorpsschool op de Markt was openbaar gebleven. Er zijn initiatieven geweest om een bijzondere neutrale school te ontwikkelen, dus naast een druk bezochte katholieke school en de oude openbare ook nog een school voor overwegend leerlingen van Hervormde huize. De neutrale en de openbare zouden dan beide een gering aantal leerlingen hebben, dus ging de neutrale school niet door. In 1922 werd wel een bouwplan ontwikkeld voor een nieuwe openbare school. In december dat jaar besloot de raad een terrein aan de Enschedesestraat (nu Ruisschenborgh en Blankenburgerstraat) te kopen van de firma D. Jordaan & Zonen. Het was het voormalige terrein van de textielfabriek van Jordaan, die in 1898 was afgebrand. Het bouwplan werd ontwikkeld door architect Ir. W.K. de Wijs uit Enschede. De aanbesteding van het schoolgebouw vond plaats in september 1923. Laagste inschrijver was de firma J.W. Maas en G. Wolfs te Eibergen. Zij mochten de school bouwen voor f 36.949,-. Het verhaal gaat dat de aannemer met de bouw bijna failliet ging, omdat er veel meer restanten van de oude fabriek in de grond zaten dan werd aangenomen.
Vanaf 1 april 1924 gingen de leerlingen naar deze nieuwe OLS (obs) Dorp. De oude school op de Markt had vanaf dat moment de functie van lagere school verloren, maar bleef voorlopig een school. Het werd tot de sloop in 1934 in gebruik genomen als ULO (uitgebreid lager onderwijs). In periode tot 1956 bood ook het nieuwe schoolgebouw aan de Enschedesestraat onderdak aan de openbare ULO.
Van het Dorp naar De Weert
Het ging de school jarenlang voor de wind. In 1988 werd het schoolgebouw nog ingrijpend opgeknapt en meer geschikt gemaakt voor het toen moderne onderwijs. De naam was inmiddels gewijzigd van openbare lagere school (OLS) Dorp in basisschool Dorp. In 1994 vierde men vol optimisme het 70-jarig jubileum en in 1999 werd aandacht besteed aan het 75-jarig bestaan. Na 2000 kwamen er donkere wolken. Om een school in stand te kunnen houden, of beter gezegd om de vergoeding van de rijksoverheid te mogen blijven ontvangen, moesten destijds in Haaksbergen minstens 65 kinderen de school bezoeken. Kort na 2000 kon OBS Dorp die grens niet meer halen. Hiermee werd het einde onvermijdelijk. Er werd voor gekozen de school te laten fuseren met de openbare school De Weert aan de Bartokstraat en aldus geschiedde. In 2004 werd het 80-jarig bestaan gevierd. Dit was de laatste keer dat er een jubileum gevierd kon worden. Vlak voor de zomervakantie van 2006 trok de directeur van de school, dit was Johan Krooshof, de deur achter zich dicht. Saillant detail is dat basisschool de Weert inmiddels ook niet meer bestaat. Deze school is samen met de basisscholen De Troubadour en de Theo Scholteschool in 2017 opgegaan in de nieuwe fusieschool De Kameleon. In 2019 kwam er nieuwbouw op de locatie van de voormalige Troubadour-school.
Ontwikkelingen
Na de zomer van 2006 stond er een leeg schoolgebouw aan de Blankenburgerstraat en werd er nagedacht over een nieuwe bestemming. Zou er op deze locatie een cultuurcluster kunnen ontstaan samen met de buren ’t Iemenschoer en het toen in aanbouw zijnde theater, dat de naam De Kappen zou krijgen? Er is vanaf dat moment tot nu veel gebeurd, waarbij het schoolgebouw meerdere functies heeft gehad, waarvan ik er een aantal opsom.
- Vanaf mei 2009 t/m februari 2019 was de VVV in het rechterdeel van het pand (kant Ruisschenborgh) gevestigd. De VVV ging hierna naar het stationsgebouw van de MBS. Inmiddels bestaat de VVV niet meer en hebben we een Toeristisch Informatiepunt in………jawel Kulturhus De Kappen, dus naast OBS Dorp.
- Jarenlang zat er een kinderdagverblijf aan de voorkant van het gebouw (kant schoolplein en oude hoofdingang). De naam was heel toepasselijk Kinderdagverblijf Ons Dorp.
- Het zorgloket van Noaberpoort heeft er een tijdje gezeten en verhuisde na 2014 naar het gemeentehuis. Het was in 2013 de bedoeling dat de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening (SMD) en het consultatiebureau van de GGD naar het oude schoolgebouw zouden verhuizen. Maatschappelijk werk is nu onderdeel van Noaberpoort en evenals het consultatiebureau gevestigd in het gemeentehuis.
Huis van Haaksbergen
Uiteindelijk werden Theater De Kappen en de Bibliotheek aan de Bouwmeester één organisatie, aanvankelijk op twee locaties. De bibliotheek verhuisde uiteindelijk naar het schoolgebouw, naast het theater. De oude bibliotheek aan de Bouwmeester sloot in de zomer van 2017. Aanvankelijk was er voor de bibliotheek een noodonderkomen geplaatst op het voormalige schoolplein. Na de verbouw/renovatie van het oude schoolgebouw opende de bibliotheek in 2018 op de huidige plek. Door deze ontwikkeling kreeg de oude Dorpsschool weer een toekomst en maakt het met theater de Kappen onderdeel uit van het Huis van Haaksbergen.
MIP-fotoserie
Het Monumenten Inventarisatie Project
Bron: Een eeuw Stichting Scholtenhagen, 1902-2002.
Blankenburgerstraat 40 – OBS Dorp (1987)
MIP23
Op dinsdagmorgen 11 juli 2006 droegen Frank Vermaat en Isabel van het Reeve samen de schoolbel van OBS Dorp naar hun nieuwe school De Weert aan de Bartokstraat. De deur van de oude dorpsschool werd later die dag definitief in het slot getrokken. Die zomer in 2006 werd er na ruim 80 jaar afscheid genomen van OBS Dorp; met een lach en een traan.
Monumentenstatus
Gelukkig is het schoolgebouw behouden gebleven en heeft het nu een passende functie als bibliotheek. Sinds 1997 is de Openbare School Dorp een gemeentelijk monument.
De monumentenomschrijving luidt als volgt: “In het dorp Haaksbergen gelegen openbare lagere school, in 1924 gebouwd naar een ontwerp van de architect W.K. de Wijs uit Enschede. Constructeurs waren J.W. Maas en G. Wolfs uit Eibergen. Het gebouw valt op door de flauw hellende daken, de bijzondere gevelbehandeling en de zeer fraaie entreepartij in Amsterdamse Schoolverwante stijl.
Pand van één bouwlaag op samengestelde plattegrond onder ver overstekende flauw hellende schilddaken met Hollandse pannen bedekt. De gevels zijn boven een trasraam van rode en grijze baksteen opgemetseld uit gele baksteen. Het fries onder de daklijst en de hoeken van het gebouw zijn versierd met zwarte geschilderde ornamenten in het metselwerk. In de oksel van het hoofdvolume en het dwars geplaatste lokaal de fraaie overhoekse entreeprijs. De dubbele glasdeur met diagonale roedenverdeling in de ruiten wordt geflankeerd door houten kolommetjes op hoge gemetselde sokkels. De kolommetjes zijn uitgevoerd met basement en kapiteel en ondersteunen lantaarns aan weerszijden van het opschrift “Openbare Lagere School”. Boven de entreepartij een flauw gebogen steekkapje. Aan weerszijden van de entree drielicht vensters met kleine roedenverdeling. De kozijnen van de grote lokaalvensters in het gebouw zijn vernieuwd. Op twee plaatsen zijn nieuwe toiletgroepen aangebouwd.
Redelijk gaaf voorbeeld van een schoolgebouw uit de jaren twintig. Van architectuurhistorisch belang vanwege de typologie en de bouwstijl met de bijzondere detaillering. De school is beeldbepalend gesitueerd in het dorp Haaksbergen.”
Dorpsschool
Eeuwenland stond de school van het dorp Haaksbergen aan de Oostenstraat. Het was een zogenaamd schoolhuis, waar school gehouden werd en de schoolmeester woonde. Dit gebouw stond op de hoek van de huidige Jhr. Von Heijdenstraat/Schoolstraat op de locatie van de latere winkel van de familie Klaver. Daarmee is het ook meteen duidelijk waarom Haaksbergen daar een Schoolstraat heeft. Sinds 1864 kende het dorp een school op de Markt, waarmee afscheid werd genomen van de oude schoollocatie aan de Oostenstraat.
De school op de Markt werd de Dorpsschool genoemd. Door de groeiende bevolking van Haaksbergen raakte deze school eind 19e eeuw te klein. Ondanks het gereedkomen van openbare lagere scholen op de Honesch (1900) en De Veldmaat (1903), waarheen een gedeelte van de dorpsleerlingen werd overgeplaatst, bleef ruimtegebruik het grote probleem voor de Dorpsschool. De gemeenteraad besloot toen een tweede dorpsschool te bouwen aan de Zeedijk. Deze dependance aan de Zeedijk werd in 1919 gebouwd en op 1 januari 1920 in gebruik genomen. Door de onderwijswet van 1921 werd openbaar en bijzonder onderwijs financieel gelijkgesteld. Ook het dorp Haaksbergen kreeg in de jaren hierna een R.K. lagere school. Dit werd de school aan de Zeedijk, die in 1922 met vijf lokalen werd uitgebreid. In 1923 werd de school aan het R.K. kerkbestuur overgedragen.
Bouw OBS Dorp
De oude Dorpsschool op de Markt was openbaar gebleven. Er zijn initiatieven geweest om een bijzondere neutrale school te ontwikkelen, dus naast een druk bezochte katholieke school en de oude openbare ook nog een school voor overwegend leerlingen van Hervormde huize. De neutrale en de openbare zouden dan beide een gering aantal leerlingen hebben, dus ging de neutrale school niet door. In 1922 werd wel een bouwplan ontwikkeld voor een nieuwe openbare school. In december dat jaar besloot de raad een terrein aan de Enschedesestraat (nu Ruisschenborgh en Blankenburgerstraat) te kopen van de firma D. Jordaan & Zonen. Het was het voormalige terrein van de textielfabriek van Jordaan, die in 1898 was afgebrand. Het bouwplan werd ontwikkeld door architect Ir. W.K. de Wijs uit Enschede. De aanbesteding van het schoolgebouw vond plaats in september 1923. Laagste inschrijver was de firma J.W. Maas en G. Wolfs te Eibergen. Zij mochten de school bouwen voor f 36.949,-. Het verhaal gaat dat de aannemer met de bouw bijna failliet ging, omdat er veel meer restanten van de oude fabriek in de grond zaten dan werd aangenomen.
Vanaf 1 april 1924 gingen de leerlingen naar deze nieuwe OLS (obs) Dorp. De oude school op de Markt had vanaf dat moment de functie van lagere school verloren, maar bleef voorlopig een school. Het werd tot de sloop in 1934 in gebruik genomen als ULO (uitgebreid lager onderwijs). In periode tot 1956 bood ook het nieuwe schoolgebouw aan de Enschedesestraat onderdak aan de openbare ULO.
Van het Dorp naar De Weert
Het ging de school jarenlang voor de wind. In 1988 werd het schoolgebouw nog ingrijpend opgeknapt en meer geschikt gemaakt voor het toen moderne onderwijs. De naam was inmiddels gewijzigd van openbare lagere school (OLS) Dorp in basisschool Dorp. In 1994 vierde men vol optimisme het 70-jarig jubileum en in 1999 werd aandacht besteed aan het 75-jarig bestaan. Na 2000 kwamen er donkere wolken. Om een school in stand te kunnen houden, of beter gezegd om de vergoeding van de rijksoverheid te mogen blijven ontvangen, moesten destijds in Haaksbergen minstens 65 kinderen de school bezoeken. Kort na 2000 kon OBS Dorp die grens niet meer halen. Hiermee werd het einde onvermijdelijk. Er werd voor gekozen de school te laten fuseren met de openbare school De Weert aan de Bartokstraat en aldus geschiedde. In 2004 werd het 80-jarig bestaan gevierd. Dit was de laatste keer dat er een jubileum gevierd kon worden. Vlak voor de zomervakantie van 2006 trok de directeur van de school, dit was Johan Krooshof, de deur achter zich dicht. Saillant detail is dat basisschool de Weert inmiddels ook niet meer bestaat. Deze school is samen met de basisscholen De Troubadour en de Theo Scholteschool in 2017 opgegaan in de nieuwe fusieschool De Kameleon. In 2019 kwam er nieuwbouw op de locatie van de voormalige Troubadour-school.
Ontwikkelingen
Na de zomer van 2006 stond er een leeg schoolgebouw aan de Blankenburgerstraat en werd er nagedacht over een nieuwe bestemming. Zou er op deze locatie een cultuurcluster kunnen ontstaan samen met de buren ’t Iemenschoer en het toen in aanbouw zijnde theater, dat de naam De Kappen zou krijgen? Er is vanaf dat moment tot nu veel gebeurd, waarbij het schoolgebouw meerdere functies heeft gehad, waarvan ik er een aantal opsom.
- Vanaf mei 2009 t/m februari 2019 was de VVV in het rechterdeel van het pand (kant Ruisschenborgh) gevestigd. De VVV ging hierna naar het stationsgebouw van de MBS. Inmiddels bestaat de VVV niet meer en hebben we een Toeristisch Informatiepunt in………jawel Kulturhus De Kappen, dus naast OBS Dorp.
- Jarenlang zat er een kinderdagverblijf aan de voorkant van het gebouw (kant schoolplein en oude hoofdingang). De naam was heel toepasselijk Kinderdagverblijf Ons Dorp.
- Het zorgloket van Noaberpoort heeft er een tijdje gezeten en verhuisde na 2014 naar het gemeentehuis. Het was in 2013 de bedoeling dat de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening (SMD) en het consultatiebureau van de GGD naar het oude schoolgebouw zouden verhuizen. Maatschappelijk werk is nu onderdeel van Noaberpoort en evenals het consultatiebureau gevestigd in het gemeentehuis.
Huis van Haaksbergen
Uiteindelijk werden Theater De Kappen en de Bibliotheek aan de Bouwmeester één organisatie, aanvankelijk op twee locaties. De bibliotheek verhuisde uiteindelijk naar het schoolgebouw, naast het theater. De oude bibliotheek aan de Bouwmeester sloot in de zomer van 2017. Aanvankelijk was er voor de bibliotheek een noodonderkomen geplaatst op het voormalige schoolplein. Na de verbouw/renovatie van het oude schoolgebouw opende de bibliotheek in 2018 op de huidige plek. Door deze ontwikkeling kreeg de oude Dorpsschool weer een toekomst en maakt het met theater de Kappen onderdeel uit van het Huis van Haaksbergen.
MIP-fotoserie
Het Monumenten Inventarisatie Project
Bron: Een eeuw Stichting Scholtenhagen, 1902-2002.