Foto van de week 15-21 november 2021

ANSICHTEN afl. 155 Groeten uit Buurse

We zijn inmiddels weer in de vakantietijd beland. Om alvast in de stemming te komen, hierbij de “Groeten uit Buurse”. Deze groeten staan echter niet op een kaart van normale omvang, maar op een zogenaamde maxikaart, waarvan ik er tot nu toe één in de collectie heb. Deze kaarten hebben ongeveer 1,5 x het formaat van een normale ansichtkaart.
Een verzamelaar uit België stuurde me deze kaart toe en vermeldde op de envelop: “niet plooien, aub”…, het blijft een leuk taaltje.
De kaart is een zogenaamde 5-luik met afbeeldingen van:
- De Stenderkast in het Buurserzand;
- Het Buursermeertje;
- De Buurserbeek;
- De achtergevel van De Bommelas;
- En bovenaan in het midden… boerderij Groot Hulshof in Buurse, waarover hieronder meer.

De uitgever van deze maxikaart is Supermarkt Winkelman met telefoonnummer 05426-432. Het nummer bestaat niet meer, anders zouden we kunnen vragen waar deze winkel te vinden is. Deze bevond zich tot 1984 binnen de huidige muren van het horecabedrijf Winkelman aan de Broekheurnerweg. Zowel het horeca- als kruideniersbedrijf waren hier in de tweede helft van de 19e eeuw ontstaan.

Erve Groot Hulshof

Op de middelste foto bovenaan is de boerderij Groot Hulshof, Wargerinksweg 3, afgebeeld. Dit is het aanzicht vanaf de Alsteedseweg, richting Duitse grens. Rechts zijn gebouwen op het erve Ernstink (Earsink) te zien. Het erve Hulshof werd voor het eerst genoemd in het Schattingsregister van 1475 als ‘Hulshoep’. Het Verpondingregister uit 1601 vermeldt “dat Huilsshoeff, ein heill erve, heft lange jaeren woest gelegen”. Ook in 1602 lag het erve nog woest. Dat ‘woest liggen’ heeft alles te maken met de gevolgen van de Tachtigjarige Oorlog of de Nederlandse Opstand. ‘Ein heill erve” duidt op het feit dat Hulshof een volgewaard erf in de marke Buurse was en dus het volle stemrecht had.

Groot en Klein
Hulshof is tussen 1643 en 1711 gesplitst in Groot (zie foto) en Klein Hulshof. De laatste kennen we nu beter onder de naam Rot-Geert, Alsteedseweg 65 (fam. Ter Huurne). Deze naam kreeg Klein Hulshof naar een bewoner Rotgeert, die in de Haaksbergse gerichtsprotocollen als ‘Rotgeert op het Hulshof” staat vermeld. Deze Geert was mogelijk afkomstig van het erve Rot (Groot of Klein…)
Groot Hulshof was een zogenaamd allodiaal erve, dat wil zeggen dat het een vrij (niet feodaal en niet horig) en eigen goed was, waarbij de boer meestal zelf de eigenaar was. Dat laatste was bij Groot Hulshof in de 17e eeuw zeker het geval. In 1643 was het eigendom van de bewoner, die naar de boerderij de naam Hulshof had. Lange tijd werd het erf bewoond door Hulshofs. In 1781 trouwde Gerrit Jan Hulshof met Berendina Morsinkhof. Hun zoon Gerrit Hulshof verkocht de boerderij in 1826 aan de buurman, namelijk Jan Willem Bos op erve Ernstink (Earsink). Gerrit Hulshof, gehuwd met Hermina Westendorp, bleef er als pachter wonen. In 1850 was Hendrikus Toetelink de pachter op Groot Hulshof.

Hulshof onder Bos op Ernstink
Eigenaar Jan Willem Bos op erve Earsink was in 1816 gehuwd met Hendrina Nijhuis. Zij haden een kinderrijk gezin van zeker tien kinderen. Zoon Gerhardus (1819) volgde zijn ouders op als landbouwer op ‘Earsink’. Zijn jongere broer Arend Jan (1829-1896) erfde de boerderij Groot Hulshof. Hij woonde aanvankelijk in Buurse, maar huwde in 1874 de wed. Wissink uit de Zuid-Eschmarke, waardoor Arend Jan verkaste naar deze buurschap in de gemeente Lonneker. Zijn vrouw heette Jenneken Naafs en was eerder gehuwd met Hermen Wissink. Uit het huwelijk Bos-Naafs zijn geen kinderen geboren. Jenneke had uit haar huwelijk met Wissink drie zonen, waarvan alleen de middelste in het huwelijksbootje zou treden. Deze Albert Jan Wissink (1862-1940) werd de volgende eigenaar van het boerderijtje Groot Hulshof in Buurse. Zijn dochter Johanna Gerridina Wissink (geb. Zuid Eschmarke 1901) huwde in 1933 Hermannus Dubbelink uit Hengelo. Na het overlijden van de ouders Wissink is de familie Dubbelink vanaf circa 1950 eigenaar van Groot Hulshof in Buurse.

De pachters van Groot Hulshof vanaf 1850
De familie Teutelink-Meijer bleef pachter tot 1892. Daarna volgde de familie Ebberink uit Lichtenvoorde op. In 1897 werd Hendrikus ter Woest van ’n Barg uit Holthuizen de volgende pachter. Hij was gehuwd met Hermina Kleinsman van KleinsGait uit Langelo. Zij hadden drie kinderen. Na het overlijden van Hendrikus in 1918 bleef Hermina er nog wonen tot haar vertrek naar Enschede in 1924. Daarna werd Groot Hulshof achtereenvolgens bewoond door de familie Ten Dijke-Niessink tot 1928 en De Waal-Parijs. In 1934 volgde het gezin Jasink-Mengerink met drie kinderen als pachter op. Zij kwamen uit Enschede, waar vader Willem Engelbertus, ondanks zijn Buurser familienaam was geboren. Zijn vrouw Geziena Johanna kwam van de Honesch en luisterde naar de bijnaam Siena van Joasink.

Bronnen:
-Bevolkingsregisters en Kadastrale Leggers
-Historie van Haaksbergen deel II
-Eigen genealogisch bestand en Boerderijen in het Richterambt Haaksbergen

Foto afkomstig van de Facebookpagina Oud-Haaksbergen: https://www.facebook.com/groups/171140093245568, geüpload met commentaar door Eric Ooink van de Historische Kring Haaksbergen