Foto van de week 9 - 15 december 2019

ANSICHTEN afl. 70 Groeten uit Haaksbergen

Een kwart eeuw geleden (1993!) werd deze ansichtkaart naar Appingedam gestuurd.

De kaart is een vierluik met twee foto’s van zwembad De Wilder. De eerste paal voor dit subtropisch zwemparadijs ging in 1989 de grond in. Het zou de vervanger worden van twee zwembaden, die we tot dan toe in Haaksbergen hadden, namelijk het openluchtbad ‘Scholtenhagen’ (geopend in 1957) en het overdekte bad ‘de Els’ (geopend in 1976). In 1990 werd zwembad De Wilder geopend door Ria Lubbers, de echtgenote van toenmalig premier wijlen Ruud Lubbers.

De mooie kerk in het midden is natuurlijk het landmark van De Veldmaat. De Bonifatiuskerk anno 1934 werd gebouwd onder architectuur van Johan Sluijmer uit Enschede. Het complex (kerk, pastorie en poortgebouw) is in Delftse School-stijl ontworpen. De toren met het dwars geplaatste zadeldak is geïnspireerd op de torens van oude Friese kerken. Bouwpastoor Jetze Brandsma was uit Friesland afkomstig. Het complex is sinds 1997 Rijksmonument.

Het ‘mannetje’ met de bel (rechterhand) en de sabel (linkerhand) is vanaf 2014 even van zijn sokkel geweest, maar houdt inmiddels alweer een hele tijd een oogje in het zeil bij de entree van het centrum vanuit de Molenstraat. Poeten Graads alias Gerhardus Leferink werd in 1854 aan de Blankenburg geboren en overleed hier in 1946. Hij was sinds 1936 weduwnaar van Reinella Helena (Nella) Schartman alias Poeten Nelleke.

Leferink was in 1884 bij de gemeente aangesteld als nachtwaker, als opvolger van zijn vader. Bij deze functie, waarbij hij voor de nachtelijke veiligheid in het dorp moest zorgen, hoorde de sabel. In 1919 kreeg Haaksbergen een tweede gemeenteveldwachter en werd de nachtwakersfunctie afgeschaft. Poeten Graads kreeg in dat jaar eervol ontslag. Naast nachtwaker was Graads inner van de personele belasting en waagmeester. Ook was hij dorpsomroeper, echter alleen in opdracht van het slachthuis. Bij de laatste functie gebruikte hij de bel. Bij een noodslachting moest het vlees namelijk snel verkocht worden. Op dat moment werd dorpsomroeper Leferink ingeschakeld, waarbij hij de bel liet functioneren. Men vroeg Graads dan: ‘Leferink wat he’j an de belle’? Een standaard antwoord van hem was: ‘een handvat’.

Poeten Graads is de laatste jaren eigenlijk bekend geworden door zijn functie als ‘dorpsomroeper’. Volgens zijn oudste kleindochter, die ik 10 jaar geleden liet vertellen over haar grootvader, is dit een mythe geworden. Dorpsomroeper was hij dus alleen bij noodslachtingen.
Beeldend kunstenaar en bronsgieter Jan te Kulve uit Eibergen creëerde het standbeeld van Poeten Graads "Den fleurigen en eerlijken mensch", dat in 1991 werd onthuld.

De bel en de sabel van Poeten Graads zijn bewaard gebleven en te bekijken in het Historisch Centrum van de Historische Kring Haaksbergen.