Foto van de week 21 - 27 oktober 2019

ANSICHTEN afl. 63 Marktplein Haaksbergen

Kort na 1900 gaf ‘La Rivière & Voorhoeve’ uit Zwolle deze kaart van de Markt in Haaksbergen uit.
Rechts de noordmuur van de Pancratiuskerk, het resultaat van de kerkuitbreiding uit 1888 door architect Alfred Tepe uit Utrecht. In het midden de villa Jordaan uit 1888, Markt 8 (naar een latere bewoner ook wel pand Grooters genoemd). Enkele jaren nadat deze foto werd genomen werd de villa vergroot, doordat de rechtervleugel een extra verdieping kreeg. Uiterst links de burgemeesterswoning met rechts daarvan het ‘stadhuis’ met bordes uit 1881. Op de plek van deze twee panden staat nu het huidige oude gemeentehuis, Markt 3. Rechts van het raadhuis staan drie panden die eigendom waren van de familie Jordaan, Markt 5 en 6 (nu de raadszaal) en Markt 7 (nu het Notarishoes, niet te zien op de foto). Het pand met de erker is Markt 6 alias ‘het Witte Paard’, het Haaksbergse stamhuis van de familie Jordaan.

In 1904 woonden de volgende personen in de panden die van links naar rechts op de foto zichtbaar zijn:
- Markt 3 (burgermeesterswoning): vanaf 1876 burgemeester J.M. Vincent
- Markt 4 (gemeentehuis): gebouwd 1881.
- Markt 5 (eig. D.B.H. Jordaan): sinds 1903 de boekbinder Hendrik Solder, filiaalhouder van de boekhandel Van den Broek en Adolfs te Enschede.
- Markt 6 (het Witte Paard): tot zijn overlijden in 1902 Willem H. Jordaan, daarna tot mei 1905 het schoolhoofd H.G.A. Verkaart.
- Markt 7 (‘Notarishoes’): F.J. (Frits) Jordaan, oud-fabrikant.
- Markt 8 (‘pand Grooters’): notaris Ten Cate.

Vanuit Deventer stuurde Jo Hoogklimmer dit kaartje van de Markt in Haaksbergen begin februari 1904 naar haar vader, “de Wel. Ed. Geb. Heer G.W. Hoogklimmer” in Denekamp. Gerrit Willem Hoogklimmer was hier al vanaf 1878 burgemeester en secretaris. Hij huwde in 1884 te Denekamp met Anna Geertruida Jordaan (1860-1897) uit Haaksbergen, dochter van textielfabrikant Hendrik Jordaan, die aan de Spoorstraat woonde (nu ‘Ter Stal’). Jo’s opa Hendrik Jordaan (1820-1912) was geboren in ‘het Witte Paard’ aan de Markt. Het echtpaar Hoogklimmer kreeg vijf dochters, waarvan Jo (1885) de oudste was. Het derde dochtertje overleed op 1-jarig leeftijd. Nog geen twee jaar na de geboorte van haar jongste dochter overleed moeder Hoogklimmer-Jordaan, de ‘first-lady’ van Denekamp, op 37-jarige leeftijd.

De kaart is een zogenaamde ‘doorloper’. Dit zijn de oorspronkelijke ansichtkaarten, waarbij de hele achterkant was gereserveerd voor de adressering. Tot 1905 mocht in Nederland de achterkant van een prentbriefkaart alleen gebruikt worden om naam, adres en woonplaats op te schrijven. Soms zie je bij deze kaarten de geschreven teksten op de voorkant staan, niet zelden in de mooiste schrijfpatronen. Deze kaart van Jo Hoogklimmer is hiervan een mooi voorbeeld. Ze is een paar dagen bij familie in Deventer en schrijft het volgende aan haar vader:

“Lieve Pa!
Even een kaart om u te melden dat ik Donderdag met de laatste tram terugkom. Gisteren ben ik met tante alle mogelijke visites wezen maken. Gisteravond was ik bij tante Suus, vanmiddag naar Wies, vanavond naar tante Bernarde Verwey en morgenavond naar “de wereld waarin men zich verveelt”. ’t Is op ’t oogenblik prachtig weer. Wat zegt u wel van de verloving van Karel ten Zeldam en ……………..May Jordan?
U zal vandaag ook wel een kaart krijgen. Zondag kwam Karel even hier om ’t te vertellen. De kaarten worden denkelijk vandaag verzonden. En na adieu tot Donderdag. Ik kreeg gister een aardige brief van [Fran Reg??] en Zus. Ook nog een ansicht van Artur en een der meisjes. Een zoen van uwe Jo.”

Jo zou met de laatste tram terugkomen naar Denekamp. Het betreft hier de stoomtramlijn van Oldenzaal naar Denekamp, die in 1903 werd geopend. Deze lokaalspoorlijn was aangelegd voor het vervoer van arbeiders en goederen van en naar de textielfabrieken in Twente. Het personenvervoer op het traject Oldenzaal - Denekamp werd gestaakt in 1936.

Op de dag van het schrijven zou Jo ‘tante’ Bernarde Vewey bezoeken. Het gaat hier om Bernardina Diderika ter Horst, een volle nicht van haar moeder en een dochter van notaris Ter Horst in Blokzijl en Johanna Cornelia Jordaan (1831-1932), een zus van haar opa. Bernarde of Bernarda ter Horst was gehuwd met de sigarenfabrikant Jan Verweij.

Op de dag van het schrijven zou Jo ‘tante’ Bernarde Vewey bezoeken. Het gaat hier om Bernardina Diderika ter Horst, een volle nicht van haar moeder en een dochter van notaris Ter Horst in Blokzijl en Johanna Cornelia Jordaan (1831-1932), een zus van haar opa. Bernarde of Bernarda ter Horst was gehuwd met de sigarenfabrikant Jan Verweij.

Jo vraagt haar vader iets opmerkelijks: “Wat zegt u wel van de verloving van Karel ten Zeldam en May Jordan?” Waarom ze dit vraagt zal hieronder wel duidelijk worden. Carel ten Zeldam was de zoon van de meelfabrikant Gerrit ten Zeldam uit Deventer en Barta Jordaan (1833-1930), eveneens een zuster van Jo’s opa Hendrik. May Jordan werd als Mary Jordan in 1867 geboren in Winnebago-City (USA). Ze was de dochter van Albert Jordaan (1822-1917), wiens naam in de USA verbasterde tot Jordan en een broer van Jo’s opa Hendrik was. Carel ten Zeldam en May Jordaan waren dus elkaars volle neef en nicht. Jo’s moeder was zowel een nicht van Karel als van May. Carel en May huwden 15 juni 1904 te Deventer. Carel was meelfabrikant en lid van de firma Weyers en Ten Zeldam in Deventer.

Foto afkomstig van de Facebookpagina Oud-Haaksbergen: https://www.facebook.com/groups/171140093245568, geüpload met commentaar door Eric Ooink van de Historische Kring Haaksbergen